Czy to prawda, że mopsom wypadają oczy?

To pytanie jest często zadawane hodowcom i właścicielom mopsów. Nawet ci, którzy nie posiadają psa tej rasy, słyszeli o wypadaniu oczu u mopsów. Historie rodem z horrorów obiegają fora internetowe. Wypadnięcie oczu wprawdzie brzmi strasznie, ale ile w tym prawdy, a ile nadinterpretacji internautów lub młodych dziennikarzy? Czy to rzeczywiście prawda, że mopsom aż tak często i ot tak wypadają oczy, że należy straszyć nagłówkami artykułów?

Kiedy może dojść do wypadnięcia gałki ocznej?

Samo zjawisko wypadania gałki ocznej z oczodołu występuje u psów i kotów. Psy ras brachycefalicznych są bardziej narażone ze względu na specyficzną budowę czaszki i płytkie oczodoły. Jednak aby do tego horroru doszło, naprawdę muszą zajść drastyczne okoliczności. Specjaliści zgodnie i konkretnie opisują w swoich publikacjach wypadnięcie gałki ocznej (prolapsus bulbi oculi), czyli przemieszczenie się gałki ocznej w kierunku przednim, wskazując, że jest najczęściej wynikiem urazu.

Niebezpieczne sytuacje, w wyniku których może dojść do urazu:

uderzenie w głowę,
uderzenie w kark,
wypadki: pogryzienie, potrącenie, uderzenie w coś,
nacisk wokół oczu,
gwałtowne i mocne pociągnięcie skóry na karku, szarpanie karku.

Skutki urazu (lub też choroby) prowadzące do wytrzeszczu i mogące prowadzić do wypadnięcia gałki ocznej:

krwotok lub obrzęk w obrębie ścian oczodołu,
krwistek – nagromadzenie się krwi w przedniej komorze oka,
ropostek – nagromadzenie się ropy w przedniej komorze oka,
w niewielu przypadkach guzy/ropienie/nowotwory umiejscowione za gałką oczną.

Jak wygląda wypadnięcie gałki ocznej?

Kiedy dochodzi do wypadnięcia gałki ocznej u psa, może się to objawiać na różne sposoby, w zależności od stopnia uszkodzenia. Nie zawsze oznacza to całkowite wysunięcie oka i jego swobodne zwisanie – w wielu przypadkach mamy do czynienia raczej z częściowym przemieszczeniem, przez które powieki nie są w stanie go zakryć. W takiej sytuacji oko jest narażone na wysychanie i dalsze uszkodzenia. Dodatkowo mogą wystąpić inne objawy, takie jak krwawienie, silne przekrwienie naczyń krwionośnych, zez czy brak reakcji źrenicy na światło.

Co robić, gdy psu wypadnie oko?

Natychmiastowa reakcja jest kluczowa – jeśli istnieje choćby podejrzenie wypadnięcia gałki ocznej, nie wolno zwlekać. Masz maksymalnie 8h. Jak najszybszy kontakt z weterynarzem może znacząco wpłynąć na rokowania, ponieważ w takich przypadkach liczy się każda minuta. Do momentu wizyty w klinice, należy zadbać o:

zapewnienie odpowiedniego nawilżenia to jeden z najważniejszych kroków przed wizytą u specjalisty. Wysunięte oko nie jest prawidłowo chronione przez powieki i film łzowy, co sprawia, że błyskawicznie wysycha, zwiększając ryzyko dalszych uszkodzeń. W celu nawilżenia można użyć soli fizjologicznej, sztucznych łez lub po prostu przegotowanej, zimnej wody. Kluczowe jest, aby aplikować je bardzo często – nawet co kilka minut – aż do momentu uzyskania fachowej pomocy. Wypłukać nalezy również worek spojówkowy z ewentualnych zanieczyszczeń.
zabezpieczenie przed dalszymi urazami to kolejny istotny aspekt. Oko jest narażone zarówno na uszkodzenia zewnętrzne, jak i samookaleczenie, gdy pies próbuje je pocierać łapami. Więc jeśli pies wyraża silną chęć pocierania głową o coś lub drapania łapą okolic uszu, warto założyć mu kołnierz ochronny lub po prostu być przy nim cały czas do momentu interwencji w klinice i go pilnować.
ograniczenie aktywności jest równie ważne. Każdy gwałtowny ruch, skakanie czy zabawa mogą pogorszyć stan oka. Do czasu wizyty u weterynarza najlepiej zadbać o to, aby pies pozostawał w spoczynku, co pozwoli uniknąć dalszych komplikacji.

Czy pies odzyska wzrok po ratowaniu gałki ocznej?

Odzyskanie wzroku przez psa po wypadnięciu gałki ocznej jest możliwe, ale zależy od wielu czynników, które wpływają na dalszy przebieg leczenia. Czas, w jakim podejmie się odpowiednią interwencję, stan oka oraz ewentualne uszkodzenia tkanek wokół niego, mają kluczowe znaczenie. Jeśli podjęta zostanie szybka interwencja, a struktura gałki ocznej oraz jej przydatki pozostaną nienaruszone, u większości ras istnieje szansa na odzyskanie pełnego i prawidłowego widzenia przez psa. Jeśli jednak przemieszczenie się gałki ocznej nastąpiło po wcześniejszym obrzęku tkanek miękkich oczodołu i samego oka, szansa na odzyskanie widzenia wynosi około 20%. Ale co ważne – wyjątek stanowią rasy brachycefaliczne, u których prawdopodobieństwo powrotu funkcji wzroku jest dwukrotnie wyższe.

Weterynarz zawsze dąży do uratowania gałki ocznej przed podjęciem decyzji o jej usunięciu. Jeśli jednak stwierdzi poważne uszkodzenia, takie jak naderwanie więcej niż trzech mięśni zewnątrzgałkowych, pęknięcie gałki lub jej całkowite wypełnienie krwią, rokowania na jej zachowanie są bardzo słabe.

Należy również wziąć pod uwagę, że po zabiegu ratowania gałki ocznej moga wystąpić rożne powikłania: wrzodzy, zapalenia lub perforacja rogówki, niedomykalność szpary powiekowej, wylewy krwawe do komory przedniej oka, zanik gałki ocznej, jaskra, zez czy zanik nerwu wzrokowego.

Obroża vs. szelki

Najbardziej niepokojąca dla właścicieli mopsów jest jednak obroża. Oczywiście aby całkowicie uniknąć przykrych wydarzeń i zminimalizować ryzyko możliwie do zera, w tym przypadku można zastąpić obrożę szelkami. Jeśli natomiast obroża jest luźno na szyi psa, a on sam nauczony jest spaceru i nie szarpie się na smyczy podczas każdego wyjścia, nic mu nie grozi. Ale gdy pies jest trudny do opanowania na spacerze, zdecydowanie polecane jest używanie szelek. To dodatkowo odciąży tchawicę, która u mopsów też potrzebuje kontroli i uwagi.

Wyolbrzymione informacje w internecie

W internecie można doszukać się mrożących krew w żyłach „faktów” na temat wypadania mopsich oczu z oczodołów. Anonimowi internauci, na różnych forach piszą:
– „nie wolno mopsowi zakładać obroży, bo go uciska i wtedy wypadają oczy”
– „jednemu mopsowi wypadło kiedyś oko, bo się zdenerwował”
– „mopsy po prostu mają tak naturalnie, że mogą im wypaść oczy”.

Na łamach portalu Fakt.pl takie informacje wiszą od 14 lat… Niemerytoryczna, szokująca treść dla wyświetleń i brak prawdziwego autora artykułu (nick Mieś, OO). Przed napisaniem tego tekstu wypadałoby zajrzeć do jakiegoś źródła. Wiele takich, nie trzeba nurkować w internecie, bo lekarze weterynarii piszą o tej przypadłości na swoich stronach internetowych. Jednego nawet wskazano w artykule, zaznaczając że udzielane rady pochodzą z jego strony. Ale reszta informacji skąd pochodzi? Bo dr Garncarz o zabawie nie pisał. Ani żaden inny weterynarz.

Niepoważny wpis, że mopsom może wypaść oko ot tak, powoduje wzrost statystyk. Czy ktoś w redakcji FAKT, zamiast o statystykach, pomyślał trochę o odpowiedzialności społecznej?

Na portalu John Dog z kolei możemy przeczytać, że u ras brachycefalicznych należy unikać nadmiernego stresu, co sugeruje – w odniesieniu do wypadania gałki ocznej – że może to być potencjalna przyczyna. Żadne źródła weterynaryjne o tym nie wspominają, wskazując zgodnie i wyraźnie na urazy. Portal John Dog żadnych źródeł do tak obszernego artykułu o chorobach oczu nie podał. Autora publikacji też brak.

Choć to wszystko brzmi i wygląda strasznie, to nie panikujcie na wieść: „mopsowi mojej koleżanki wypadło oko podczas zabawy”, ponieważ nawet jeśli do tego doszło, to nie sama zabawa była przyczyną, lecz z pewnością uraz, do którego podczas tej zabawy doszło. To zupełnie jakby powiedzieć: „mój syn złamał nogę na rowerze”. Jakże oczywiste jest, że nie rower stał się tutaj bezpośrednią przyczyną złamania, lecz wypadek na nim.

Nie ulega wątpliwości, że o oczy ras brachycefalicznych trzeba dbać. To bardzo wrażliwa część i należy być na nią wyczulonym, chronić przez podrażnieniami i pielęgnować. Potencjalne wypadnięcie oczu u mopsa jest zdecydowanie na końcu listy rzeczy, które mogą sie przydarzyć i o jakie można się ewentualnie martwić.

Popadanie opiekuna w skrajności może psu wyłącznie zaszkodzić. Wszak według lekkomyślnych wpisów internetowych różnych portali, psy ras brachycefalicznych nie powinny się…. bawić ani stresować. Mądry opiekun wie, że na psa trzeba uważać, bo wypadek czy uraz może się po prostu zdarzyć. Ale nie każdy uraz kończy się od razu taką tragedią. Pies natomiast powinien móc być psem.
Z kolei nadmierny stres towarzyszy zwierzętom domowym choćby u weterynarza. Od tego jeszcze zwierzakowi oczy nie wypadły. A gdyby miały z kolei wypaść od zabawy, to na naszych zlotach mielibyśmy za każdym razem serię około osiemdziesięciu wypadniętych gałek ocznych. Zaskoczę anonimowych dziennikarzy: przy totalnych szaleństwach kiludziesięciu mopsów przez trzy dni w plenerze na podlasiu, co roku od kilku lat, każdy z nich wraca cały i zdrowy do domu.

A jeśli zabawa i stres to rzeczywiście realne zagrożenia dla psów ras brachycefalicznych, to bardzo chętnie poznam medyczne źródła takich informacji.

Karolina Kwiatkowska

Redaktor naczelna portalu Mopsiarnia, behawiorystka, dziennikarka, pedagog. Miłośniczka podróży, kawy i rasy mops od 15 lat. Autorka książki "Mops w pigułce".

Bibiliografia: